Μια ανεξάρτητη και επανενωμένη Κύπρος είναι καίριας σημασίας για την περιοχή μας, την Ευρώπη και τον κόσμο, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, κατά τον χαιρετισμό του στο 20ό ετήσιο συνέδριο του περιοδικού Economist, οι εργασίες του οποίου άρχισαν την Πέμπτη στη Λευκωσία, σημειώνοντας παράλληλα ότι η επανένωση της Κύπρου μπορεί να αποτελέσει φάρο ελπίδας και για την περιοχή
Σημείωσε ακόμη ότι η Κύπρος ένας σταθερός και αξιόπιστος εταίρος σε μια ασταθή περιοχή.
Αναφερόμενος στον στρατηγικό διάλογο Κύπρου – ΗΠΑ, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «βρίσκεται σε εξέλιξη και η προετοιμασία οδικού χάρτη με συγκεκριμένα παραδοτέα σε σχέση με τις ΗΠΑ, και σύντομα αναμένονται περισσότερες ανακοινώσεις και περισσότερες θετικές εξελίξεις».
Η Κύπρος «άγκυρα σταθερότητας και ασφάλειας»
Αναφερόμενος στις γεωπολιτικές προκλήσεις που επηρεάζουν την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής και την Ευρώπη, ο Πρόεδρος εξέφρασε την πεποίθηση ότι «μας δίνεται η ευκαιρία, υπάρχει υποδομή, να θέσουμε τα θεμέλια για ένα νέο αφήγημα, τόσο για την ΕΕ όσο και για την περιοχή μας». Ακόμη, έκανε λόγο για «ένα αφήγημα ειρήνης, συνεργασίας και ασφάλειας για την περιοχή μας, για ένα αφήγημα περισσότερης ενότητας, περισσότερης ολοκλήρωσης, στρατηγικής αυτονομίας για την ΕΕ».
«Και όταν μιλάμε για στρατηγική αυτονομία της ΕΕ δεν μιλάμε αποκλειστικά για τα θέματα ασφάλειας και άμυνας, μιλάμε για τα θέματα οικονομίας, ενέργειας», συνέχισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Σημείωσε περαιτέρω ότι πρέπει να αξιοποιηθεί η έκθεση του τέως Πρωθυπουργού της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι, έτσι ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.
Εξέφρασε την πεποίθηση ότι «έφτασε η στιγμή να λάβουμε τολμηρές αποφάσεις ως ΕΕ που θα μας επιτρέψουν να εξελίξουμε το μεγαλύτερο και σπουδαιότερο πολιτικό εγχείρημα της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας σε ένα πιο ισχυρό, πιο κυρίαρχο και πιο συνεκτικό οικοδόμημα». Ανέφερε ακόμη ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία τάσσεται με όλους αυτούς που είναι υπέρ μιας πιο ομοσπονδιακής ΕΕ».
«Τώρα είναι η στιγμή να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις που θα μας επιτρέψουν να μετατρέψουμε αποφασιστικά τις προκλήσεις σε ευκαιρίες, να μετατρέψουμε την αστάθεια σε μια αστείρευτη πηγή νέων δυνατοτήτων», υπέδειξε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης.
Εν συνεχεία, αναφέρθηκε στον ρόλο που η Κύπρος μπορεί να διαδραματίσει ως άγκυρα σταθερότητας και ασφάλειας σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο και ως ο εκπρόσωπος της ΕΕ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Επεσήμανε ότι «το κυρίαρχο αφήγημα εδώ και χρόνια» είναι «ότι η περιοχή μας θεωρείται ως μια περιοχή σε αέναη αναταραχή», υπογραμμίζοντας, ωστόσο, ότι πρόκεται για «μια υπεραπλούστευση, στην οποία με ευκολία καταφεύγουν όλοι αυτοί που δεν γνωρίζουν πραγματικά την περιοχή για να εξηγήσουν τα όσα συμβαίνουν σε αυτό το μέρος του κόσμου».
«Η απάντηση στις κρίσεις είναι περισσότερη συνεργασία»
«Καθ΄ όλη τη μακραίωνη ιστορία μας, η γεωγραφία υπήρξε ευλογία αλλά και πηγή προκλήσεων για την Κύπρο», ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τονίζοντας ότι «μέσα από συνειδητή και συνεχή προσπάθεια έχουμε κατορθώσει με πράξεις και όχι με λόγια, να μεταμορφώσουμε τη γεωγραφική μας θέση σε ευλογία». Όπως είπε, «η σύγχρονη Κυπριακή Δημοκρατία ενστερνίζεται πλήρως τη γεωγραφία της ως αναπόσπαστο μέρος αλλά και ως πλεονέκτημα της εξωτερικής μας πολιτικής».
Και τώρα, συνέχισε, «εν μέσω περιφερειακών αναταραχών, η Κύπρος αξιοποιεί τις μακροχρόνιες εξαίρετες σχέσεις με τους γείτονές της στην ευρύτερη Μέση Ανατολή και τον Κόλπο, αλλά και την ιδιότητά της ως κράτους μέλους της ΕΕ που βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα της, ως ένα κράτος με ξεκάθαρο δυτικό προσανατολισμό».
«Δεν υπάρχει καμία αμφιταλάντευση σε σχέση με τον δυτικό προσανατολισμό της χώρας μας», η οποία είναι «ένας σταθερός και αξιόπιστος εταίρος σε μια ασταθή περιοχή», επεσήμανε. «Αποδεικνύουμε ξανά και ξανά, με πράξεις και όχι με λόγια, ότι αποτελούμε και μπορούμε να αποτελούμε μέρος της λύσης στις προκλήσεις της περιοχής, ως πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας», υπογράμμισε.
«Στόχος μας και βασική αρχή της εξωτερικής μας πολιτικής, είναι να ενδυναμώσουμε περαιτέρω αυτόν τον ρόλο διαμόρφωσης λύσεων για τις προκλήσεις της περιοχής μας, αξιοποιώντας και εδραιώνοντας τους εξαίρετους δεσμούς που η Κύπρος με ειλικρίνεια και συνέπεια έχει οικοδομήσει», σημείωσε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, κάνοντας λόγο για «δεσμούς ουσιαστικούς και πολύτιμους με μακροπρόθεσμη προοπτική».
«Αναγνωρίζοντας την ανάγκη και τη σημασία της ενίσχυσης αυτών των δεσμών, από τις πρώτες επισκέψεις που πραγματοποίησα, με την ανάληψη των καθηκόντων μου ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ήταν σε χώρες της περιοχής. Στην Αίγυπτο, στο Ισραήλ, στην Ιορδανία, στον Λίβανο και σε χώρες του Κόλπου, όπως το Κατάρ και τα ΗΑΕ», πρόσθεσε.
«Έχω πάντοτε την έντονη πεποίθηση ότι η απάντηση στις κρίσεις είναι περισσότερη συνεργασία, περισσότερη πολυμέρεια και περισσότερος διάλογος», τόνισε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης. «Αυτό το δόγμα της εξωτερικής μας πολιτικής το εφαρμόσαμε στην πράξη, αυτή την απάντηση δώσαμε και συνεχίζουμε να δίνουμε ως κράτος τον τελευταίο χρόνο με την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα», σημείωσε.
«Θεωρώντας το ως υποχρέωσή μας προς την περιοχή, μετά την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου κατά αθώων πολιτών, η Κυπριακή Δημοκρατία σχεδίασε και παρέδωσε στη διεθνή κοινότητα τον θαλάσσιο διάδρομο της ‘’Αμάλθειας’’, ως μια επιπρόσθετη δίοδο για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στον άμαχο πληθυσμό της Γάζας που συνεχίζει να υποφέρει», ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, επισημαίνοντας ότι η Κύπρος συνεργάστηκε στενά με περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Με τη σταθερή στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδιαίτερα της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», επιτεύχθηκε η επιχειρησιακή λειτουργία του διαδρόμου, ανέφερε, προσθέτοντας ότι μέσα από αυτή την πρωτοβουλία αναδείχθηκε και ο σημαντικός περιφερειακός ρόλος της Κύπρου αλλά και οι τεράστιες δυνατότητές και προοπτικές που έχει. «Η Κύπρος απέδειξε όχι με λόγια αλλά στην πράξη ότι, ναι, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά», τόνισε.
Εν συνεχεία, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι η Κύπρος έχει επανειλημμένως ενεργήσει ως περιφερειακός κόμβος απομάκρυνσης πολιτών σε περιόδους κρίσης, τόσο από το Σουδάν πρόσφατα όσο και τώρα λόγω του πολέμου στη Μέση Ανατολή. «Προσφέρουμε στην περιοχή μας μια ασφαλή γέφυρα», σημείωσε, εκφράζοντας ιδιαίτερη χαρά για την ετοιμότητα της Κύπρου να ανταποκριθεί στην απομάκρυνση υπηκόων πέραν των 30 χωρών από την περιοχή.
«Τον τελευταίο χρόνο, τολμήσαμε και αναλάβαμε πρωτοβουλίες σε περιφερειακό επίπεδο και θεσμοθετήσαμε στρατηγικές συνεργασίες», ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. «Ενισχύσαμε και συνεχίζουμε να ενισχύουμε όλους τους παράγοντες ισχύος του Κράτους μας» στα θέματα άμυνας, ασφάλειας και οικονομίας. «Οι συνεχείς αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας από όλους τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης είναι μια σημαντική συνιστώσα των παραγόντων ισχύος της χώρας μας», πρόσθεσε.
«Την ίδια στιγμή ενισχύσαμε τη θέση της χώρας μας εντός της ΕΕ και διεθνώς, αποδεικνύοντας τον ρόλο μας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας την περιοχή», είπε, επισημαίνοντας ότι «έχουμε διεθνώς αξιόπιστη φωνή χωρίς τις όποιες αμφιταλαντεύσεις».
Ετοιμάζεται οδικός χάρτης για συνεργασία με ΗΠΑ
Αναφερόμενος στον πρώτο στρατηγικό διάλογο μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κυπριακής Δημοκρατίας στη Λευκωσία, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι αποτέλεσε την «επιβεβαίωση της αναβαθμισμένης στρατηγικής σχέσης μεταξύ των δύο χωρών, αλλά και της κοινής μας προσήλωσης στη δημιουργία ενός μέλλοντος ασφάλειας και συνεργασίας στην περιοχή».
«Η πορεία προς τον στρατηγικό αυτό διάλογο, η οποία άνοιξε τον δρόμο και για τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο με τον απερχόμενο Αμερικανό Πρόεδρο, στις 30 Οκτωβρίου, ήταν το επιστέγασμα πρωτοβουλιών που αναλάβαμε με τη συνεργασία χωρών της περιοχής», τόνισε, επισημαίνοντας ότι αποτελεί «απτό απότοκο του ενισχυμένου περιφερειακού αποτυπώματος της χώρας μας». Είπε ακόμη ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένας προβλέψιμος, σταθερός εταίρος των ΗΠΑ στην περιοχή».
Την ίδια στιγμή, επεσήμανε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, «η επίσκεψη στον Λευκό Οίκο έθεσε τα θεμέλια για επέκταση και περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως η ασφάλεια και άμυνα, η επιβολή του νόμου, η καταπολέμηση της διαφθοράς, η ενέργεια, η οικονομική συνεργασία, καθώς και οι επαφές μεταξύ των λαών μας».
Πέρα από τον στρατηγικό διάλογο, συνέχισε, «βρίσκεται σε εξέλιξη και η προετοιμασία οδικού χάρτη με συγκεκριμένα παραδοτέα σε σχέση με τις ΗΠΑ, και σύντομα αναμένονται περισσότερες ανακοινώσεις και περισσότερες θετικές εξελίξεις που θα αποδεικνύουν στην πράξη αυτή τη στρατηγική συνεργασία».
«Η ΕΕ οφείλει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο»
«Η σταθερότητα, η ευημερία και η ασφάλεια της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ασφάλεια και τη σταθερότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ανέφερε, υποδεικνύοντας ότι «η ΕΕ, τώρα περισσότερο από ποτέ, ειδικότερα στην παρούσα συγκυρία καλείται και οφείλει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην περιοχή, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο και τη στρατηγική της αυτονομία». Αυτό, όπως είπε, «προϋποθέτει ενεργό εμπλοκή της με την περιοχή και στενή συνεργασία με περιφερειακούς εταίρους, με σημαντικούς δρώντες στην περιοχή μας που αποτελούν πυλώνες σταθερότητας, όπως η Αίγυπτος και η Ιορδανία αλλά και οι χώρες του Κόλπου».
Στο πλαίσιο αυτό, ανέφερε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, «η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής των MED9 που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο στην Πάφο, ανέδειξε τη σημασία της εμβάθυνσης των σχέσεων της ΕΕ με την περιοχή, αλλά και τη στρατηγικής σημασίας συνεργασίες, όπως αυτή με την Ιορδανία».
«Η Κυπριακή Δημοκρατία, ως το κράτος μέλος της ΕΕ με τη μεγαλύτερη γεωγραφική και ιστορική εγγύτητα με την περιοχή της Μέσης Ανατολής, προσφέρει στην ΕΕ μια πολύτιμη περιφερειακή οπτική και προοπτική», υπογράμμισε. «Αντιλαμβανόμαστε πρώτοι εμείς, τη γεωστρατηγική σημασία της περιοχής, η οποία επηρεάζει σημαντικά καίρια ζητήματα όπως η ασφάλεια, η μετανάστευση και η ενέργεια».
«Οι γενεσιουργοί αιτίες σημαντικών κρίσεων που αντιμετωπίζουμε στην ΕΕ εντοπίζονται λοιπόν σε αυτή την περιοχή», υπέδειξε, σημειώνοντας ότι «η Κύπρος εδώ και χρόνια προσπαθεί να περάσει αυτό το μήνυμα στην ΕΕ».
«Το μήνυμά μας στις Βρυξέλλες σε σχέση με την περιοχή είναι σαφές. Η ΕΕ οφείλει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην περιοχή. Δεν μπορεί να αρκείται σε ρόλο παρατηρητή, αν θέλει να πετύχει τη στρατηγική της αυτονομία», υπογράμμισε.
«Μετά από έντονες δικές μας προσπάθειες, με ικανοποίηση διαπιστώνουμε αυτή τη σταδιακή μεταστροφή από πλευράς ΕΕ», είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, επισημαίνοντας ότι η επίσκεψη της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Κάιρο στις 17 Μαρτίου 2024 και η Στρατηγική και Συνολική Εταιρική Σχέση της ΕΕ με την Αίγυπτο, που υπογράφηκε στο πλαίσιο αυτής αποτελούν «ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».
Ακόμη, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης κάλεσε την ΕΕ να προχωρήσει σε παρόμοιες συμφωνίες με όλα τα κράτη της περιοχής περιλαμβανομένων των χωρών του Κόλπου. Παράλληλα, σημείωσε ότι η Συμφωνία του Καΐρου «αποτελεί ένα ενδεικτικό και χρήσιμο παράδειγμα του πώς η κρίση του μεταναστευτικού μπορεί να μετατραπεί σε μια ευκαιρία για δημιουργία στρατηγικών σχέσεων με τις χώρες της περιοχής».
Επιπρόσθετα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι η κοινή του επίσκεψη με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον Λίβανο, «ήταν ακόμη ένα θετικό μήνυμα για την περιοχή μας».
Στο ίδιο πλαίσιο, όπως είπε, «εντάσσεται και ο διορισμός Επιτρόπου για τη Μεσόγειο αλλά και η εξαγγελία ενός νέου Συμφώνου για τη Μεσόγειο, που έχουν δημιουργήσει μια νέα δυναμική και υπογραμμίζουν τη στρατηγική σημασία που έχει αποκτήσει η περιοχή για την ΕΕ».
Αναφερόμενος στη Σύνοδο ΕΕ-Κόλπου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε ότι η «Κύπρος υποστήριξε έμπρακτα την οικοδόμηση μιας στρατηγικής σχέσης ΕΕ-Κόλπου που να καλύπτει, εκτός από θέματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής, και συνεργασία σε τομείς όπως η έρευνα και η καινοτομία, η πράσινη τεχνολογία, οι ανανεώσιμες πηγές και το εμπόριο».
«Ένας πιο εξωστρεφής και πιο γεωπολιτικός ρόλος της ΕΕ στην περιοχή δημιουργεί ταυτόχρονα επιπλέον χώρο για περαιτέρω αξιοποίηση και αναβάθμιση του ρόλου της Κυπριακής Δημοκρατίας ως γέφυρας μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής μας και ως φάρου ειρήνης και σταθερότητας της ΕΕ στην περιοχή», υπέδειξε.
Μιλώντας για την επερχόμενη Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2026, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης τόνισε ότι «στόχος μας είναι η Κυπριακή Προεδρία του 2026 να συμβάλει καθοριστικά και ουσιαστικά στην ενίσχυση των σχέσεων της ΕΕ με χώρες της ευρύτερης Μέσης Ανατολής και του Κόλπου». Όπως είπε, «μέσα στους σχεδιασμούς μας είναι και η πραγματοποίηση στην Κύπρο μιας Συνάντησης ανάμεσα στα 27 κράτη μέλη, τους θεσμούς και τους επικεφαλής όλων των χωρών της περιοχής μας». Προς αυτή την κατεύθυνση, πρόσθεσε, «ήδη εργαζόμαστε με τους θεσμούς επί συγκεκριμένων πρωτοβουλιών που θα ανακοινώσουμε και που θα έχει συγκεκριμένα παραδοτέα στο πλαίσιο της παρουσίασης των προτεραιοτήτων μας για την Προεδρία».
«Είναι καιρός πια για ένα νέο αφήγημα» στην Κύπρο
Αναφερόμενος στη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας και στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τόνισε ότι «ελλείψει μιας διαρκούς και βιώσιμης ειρήνης, ο κίνδυνος έκρηξης νέων κρίσεων παραμένει συνεχώς παρών»,, προσθέτοντας ότι «αυτό είναι το επώδυνο μάθημα που η Ιστορία επανειλημμένα μάς διδάσκει στην Κύπρο».
«Το στάτους κβο στην Κύπρο δεν μπορεί να αποτελεί βιώσιμη επιλογή, ούτε για τον λαό μας αλλά ούτε για την ΕΕ και την περιοχή», επεσήμανε.
Εν συνεχεία, είπε ότι από την πρώτη στιγμή ανάληψης των καθηκόντων του έθεσε ως βασικότερη προτεραιότητά του την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που διακόπηκαν το καλοκαίρι του 2017 και την επανένωση του τόπου και του λαού της Κύπρου. «Μέσα από τις προσπάθειές μας, μέσα από την απόδειξη με πράξεις και όχι με λόγια της ξεκάθαρής μας πολιτικής βούλησης – αναφέρομαι στη στάση μας έναντι των Τουρκοκυπρίων συμπατριωτών μας, τα μονομερή μέτρα της Κυπριακής Δημοκρατίας, την προσέγγιση μας όσον αφορά των ευρωτουρκικά – αποδεικνύουμε ότι μπορούμε και θέλουμε πραγματικά να δημιουργήσουμε μια νέα δυναμική με μοναδικό στόχο την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και την επίλυση του Κυπριακού», ανέφερε.
«Αυτές οι προσπάθειές μας οδήγησαν και στην πρόσφατη σύγκληση από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, της άτυπης συνάντησης, στη Νέα Υόρκη, η οποία δημιούργησε νέα δυναμική για περαιτέρω θετικές εξελίξεις, για τις οποίες είμαστε πανέτοιμοι να εργαστούμε έτσι ώστε να φέρουν θετικά αποτελέσματα με βασικό στόχο την επίλυση του Κυπριακό», σημείωσε.
«Είναι καιρός πια για ένα νέο αφήγημα. Μια ανεξάρτητη επανενωμένη Κύπρος, ικανή να διατηρήσει και να ενισχύσει τον ρόλο της στην περιοχή, είναι καίριας σημασίας για την περιοχή μας, για την Ευρώπη, αλλά και για τον κόσμο», τόνισε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης. «Η επανένωση της χώρας μας, του τελευταίου διαιρεμένου και υπό κατοχή κράτους μέλους της ΕΕ και μιας υπό κατοχή χώρας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, θα μπορούσε, ανάμεσα σε άλλα, να αποτελέσει φάρο ελπίδας και για την περιοχή και, ταυτόχρονα, να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα ειρήνης, συνεργασίας και σταθερότητας τόσο στην περιοχή, στην Ευρώπη και στον κόσμο», συμπλήρωσε.
«Θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν για να πετύχουμε αυτό τον στόχο. Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά τι θέλουμε να πετύχουμε, έχουμε μια ξεκάθαρη στρατηγική πώς θα πράξουμε», ανέφερε, εκφράζοντας την αισιοδοξία ότι «στο τέλος της ημέρας αυτός ο στόχος είναι απόλυτα εφικτός».
