Την εκτίμηση ότι το Ισραήλ και το Ιράν δεν πρόκειται να προχωρήσουν σε ένα συμβατικό διακρατικό πόλεμο πέραν του περιορισμένου πολέμου φθοράς, εξέφρασε το Σάββατο, ο Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών (ΚΥΚΕΜ ), διεθνολόγος Χρήστος Ιακώβου μιλώντας στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ) για την ισραηλινή επίθεση κατά στρατιωτικών εγκαταστάσεων του Ιράν.
Ερωτηθείς από το ΚΥΠΕ σε σχέση με την κατάσταση όπως διαμορφώνεται μετά το κτύπημα του Ισραήλ κατά του Ιράν, ο κ. Ιακώβου είπε ότι «η εικόνα που έχουμε για το κτύπημα είναι ασαφής ως προς την έκτασή του και ως προς το αποτέλεσμα σε σχέση με τις ζημίες που προκλήθηκαν».
Σύμφωνα με τον Κύπριο διεθνολόγο, το κτύπημα αυτό που ήταν προ ημέρων αναμενόμενο και διακηρυγμένο από το Ισραήλ, μετά και το τελευταίο κτύπημα του Ιράν, με στόχους που ήταν αναμενόμενοι, δεδομένου ότι οι άλλες δύο επιλογές του Ισραήλ είχαν αποκλειστεί για διάφορους λόγους.
Εξήγησε ότι ένα κτύπημα εναντίον της πετρελαϊκής υποδομής του Ιράν, το οποίο θα στερούσε έστω και βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα την ικανότητα του Ιράν να αυτοτροφοδοτεί το στρατιωτικό του πρόγραμμα, θα είχε και αλυσιδωτές αρνητικές συνέπειες για τον δυτικό κόσμο αφού θα αυξανόταν κατακόρυφα -αναλόγως του πλήγματος- οι τιμές του πετρελαίου.
Πρόσθεσε ότι αυτή θα ήταν μια εξέλιξη πολύ αρνητική και για τις Αμερικανικές εκλογές, αλλά και για την ήδη βεβαρημένη οικονομική κατάσταση στην Ευρώπη, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Υπέδειξε, ακόμη, ότι η δεύτερη επιλογή, αυτς του κτυπήματος των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν εμπεριείχε το στοιχείο της αβεβαιότητας και του ρίσκου κάτι, που όπως είπε ο κ. Ιακώβου, καθιστούσε το αποτέλεσμα του χτυπήματος του Ισραήλ αμφίβολο, ενώ ταυτόχρονα ρόλο θα έπαιξαν και οι πιέσεις εκ μέρους των ΗΠΑ, καθώς ένα τέτοιο κτύπημα θα μπορούσε να αυξήσει την ένταση σε ανεπιθύμητο βαθμό για τις ΗΠΑ, ειδικά αυτή την εποχή.
«Έτσι αυτό το οποίο ανέμενε κανείς ήταν αυτό το οποίο έγινε, ότι δηλαδή το Ισραήλ θα χτυπούσε στρατιωτικές εγκαταστάσεις με στόχο να δείξει ότι η αεράμυνα του Ιράν είναι διάτρητη, ότι αιφνιδίασε και ότι χτυπά τις πυραυλικές εγκαταστάσεις και τις εγκαταστάσεις κατασκευής πυραυλικών συστημάτων που είναι η στρατιωτική ικανότητα αυτή τη στιγμή του Ιράν για να πλήττει το Ισραήλ», σημείωσε.
Παράλληλα, ο κ. Ιακώβου επεσήμανε πως το κτύπημα αυτό είχε περισσότερο επικοινωνιακό και συμβολικό χαρακτήρα και καταδεικνύει ότι το Ισραήλ έχει τη δυνατότητα και την ικανότητα να να απαντά και να κτυπά την αεράμυνα του Ιράν. Πρόσθεσε ότι το πιο σημαντικό συμπέρασμα το οποίο εξάγεται από αυτά τα «εναλλάξ χτυπήματα» Ιράν – Ισραήλ είναι ότι αμφότερα τα κράτη δεν πρόκειται να προχωρήσουν σε ένα συμβατικό διακρατικό πόλεμο πέραν του περιορισμένου πολέμου φθοράς, αυτό δηλαδή που διεξάγεται τον τελευταίο καιρό.
Ανέφερε ότι τα δύο κράτη έχουν διαμορφώσει τις ένοπλες τους δυνάμεις όχι για να διεξάγουν πόλεμο μεταξύ τους, αλλά περισσότερο για να εξυπηρετούν συγκεκριμένα στρατηγικά συμφέροντα. Εξήγησε περαιτέρω ότι το μεν Ισραήλ επιδιώκει να υπερασπίσει τα σύνορα του και την εδαφική του ακεραιότητα από γειτνιάζοντα γεωγραφικώς εχθρικά κράτη και να αντιμετωπίζει τις απειλές οι οποίες προέρχονται είτε από τις παλαιστινιακές περιοχές είτε από απειλές έστω και ασύμμετρες από γειτονικά κράτη, όπως για παράδειγμα ο Λίβανος ή την πιθανότητα ενός πολέμου με τη Συρία.
Από την άλλη, συνέχισε, το Ιράν έχει ως στρατηγικό στόχο μετά τον πόλεμο που διεξήγαγε με το Ιράκ τη δεκαετία 1980-1988 να εξασφαλίσει την επιβίωση του Ισλαμικού καθεστώτος από ασύμμετρες απειλές. Επομένως, σημείωσε, «οι δομές των δύο κρατών έχουν καθοριστεί από πολέμους επιβίωσης και από πολέμους κατάκτησης και λόγω της γεωγραφικής απόστασης τα δύο κράτη έχουν περιορισμούς και δεν έχουν στρατηγικές επιλογές να εισέλθουν σε πόλεμο». Υπέδειξε ότι το Ιράν περιορίζεται στους βραχίονες του ήτοι τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ για να κάνει ένα πόλεμο φθοράς στο Ισραήλ, χωρίς το ίδιο να εμπλέκεται άμεσα σε αυτές τις συγκρούσεις.
Ανέφερε ότι το Ιράν «αναγκάστηκε να κάνει αυτά τα κτυπήματα», καθώς έπρεπε να δείξει την παρουσία του, επαναλαμβάνοντας ότι «σε αυτό το επίπεδο θα μείνει η σύγκρουση, σε ένα πόλεμο φθοράς, συμβολικών μηνυμάτων και γοήτρου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα προχωρήσουν σε έναν ολοκληρωμένο πλήρη συμβατικό πόλεμο».
Ερωτηθείς για το εάν εκτιμά ότι το κτύπημα στο Ιράν μπορεί να δημιουργήσει προοπτικές αποκλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή δεδομένου ότι ο ισραηλινός στρατός αναφέρει σε ανακοίνωσή του ότι «τα πλήγματα ολοκληρώθηκαν και η αποστολή εξετελέσθη», ο κ. Ιακώβου απάντησε ότι από τη στιγμή που δεν υπάρχει η πιθανότητα κλιμάκωσης όσα χτυπήματα και να γίνονται κατά καιρούς εκατέρωθεν θα έχουν ακριβώς αυτόν τον ίδιο χαρακτήρα και θα είναι χτυπήματα περισσότερου γοήτρου και συμβολικού χαρακτήρα παρά χτυπήματα τα οποία οδηγούν σε μία κλιμακωτή πορεία προς έναν συμβατικό πόλεμο.
Δεν θα επηρεαστούν οι συνομιλίες για Γάζα
Ερωτηθείς για το εάν η επίθεση του Ισραήλ ενδέχεται να επηρεάσει τις προσπάθειες για εκεχειρία στη Γάζα μιας και ο αρχηγός της Μοσάντ Ντέιβιντ Μπαρνέα θα συναντηθεί την Κυριακή στη Ντόχα με τον ομόλογό του της CIA Μπιλ Μπέρνς και τον Πρωθυπουργό του Κατάρ, ο κ. Ιακώβου απάντησε αρνητικά, σημειώνοντας ότι οι συνομιλίες αυτές γίνονται για να συντονιστούν οι προσπάθειες ιδιαίτερα αυτήν την εποχή που η Χεζμπολάχ και η Χαμάς έχουν αποδυναμωθεί και έχουν μείνει ακέφαλες.
Πρόσθεσε ότι τη δεδομένη στιγμή, λόγω των στρατηγικών χτυπημάτων τα οποία έκανε το Ισραήλ ,εξοντώνοντας διαδοχικά τις ηγεσίες τους, έχει προκληθεί πλήρης σύγχυση σε αυτές τις οργανώσεις. Σημείωσε ότι το Ισραήλ πιστεύει ότι με μια Χαμάς ακέφαλη μπορεί να εξασφαλίσει αυτό που επιζητεί, σε πρώτη φάση, που είναι η απελευθέρωση ή η διακρίβωση της τύχης των ομήρων.
«Από τη στιγμή που γίνει αυτό το βήμα πλέον μετά, είναι πολύ πιο εύκολο να προχωρήσουν στους επόμενους όρους -που εκεί πάλι θα υπάρχουν διαφωνίες – αλλά εκεί πλέον το πλαίσιο αλλάζει. Υποχωρούν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις και αρχίζει πλέον να δίνεται χώρος για την ανθρωπιστική ανακούφιση της υφισταμένης και εξελισσόμενης ανθρωπιστικής τραγωδίας που ζουν οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα», είπε.
Άρχισαν και εντός του Λιβάνου αντιδράσεις για Χεζμπολάχ
Σε ερώτηση για το εξελισσόμενο μέτωπο και τις συγκρούσεις μεταξύ των ισραηλινών δυνάμεων με τη Χεζμπολάχ, ο κ. Ιακώβου είπε ότι το Ιράν δεν θέλει αυτή τη στιγμή η Χεζμπολάχ να μπει σε μια σύγκρουση με το Ισραήλ και να αναγκάσει το Ισραήλ να επικεντρωθεί στο νότιο Λιβανό.
Συμπλήρωσε ότι αυτό θα οδηγήσει σε σταδιακή αποδυνάμωση και της Χεζμπολάχ, κάτι που έγινε και με τη Χαμάς, και θα συνεπάγεται με χρεωκοπία της γεωστρατηγικής του Ιράν στην περιοχή.
Ο κ. Ιακώβου είπε ακόμη ότι ήδη άρχισαν και οι αντιδράσεις εντός του Λιβάνου, λόγω διαφωνιών με το γεγονός ότι το Ιράν έχει χρησιμοποιήσει τη Χεζμπολάχ και έχει μετατρέψει τον Λίβανο σε πεδίο δικής του δράσης, χωρίς να εξυπηρετούνται οποιαδήποτε συμφέροντα του Λιβάνου.
Σημείωσε ότι πέραν των εσωτερικών πιέσεων υπάρχουν και γεωστρατηγικοί λόγοι που δείχνουν ότι κάποια στιγμή θα επέλθει μια «de facto αποκλιμάκωση της κατάστασης». Εκτίμησε τέλος, ότι όπως έγινε και το 2006, ενδέχεται να παραμείνει ένα ανοικτό κεφάλαιο που θα μπορούσε να αποτελέσει το «προοίμιο» για μια μελλοντική σύγκρουση.
