Εκατοντάδες διαδηλωτές, ορισμένοι από τους οποίους είχαν καλύψει τα χαρακτηριστικά των προσώπων τους με κουκούλες και ήταν εφοδιασμένοι με ασπίδες, συγκρούστηκαν χθες Σάββατο με ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας γύρω από το κοινοβούλιο του Περού, καθώς οι μαζικές κινητοποιήσεις και τα επεισόδια που έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 48 ανθρώπους από την 7η Δεκεμβρίου συνεχίζονται.
Διαδηλωτής σκοτώθηκε στα χθεσινά επεισόδια στη Λίμα, ανακοίνωσε μέσω Twitter ο Συνήγορος του Λαού, ανεξάρτητη αρχή αρμόδια για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρόκειται για τον πρώτο θάνατο στην περουβιανή πρωτεύουσα.
Με την ατμόσφαιρα αποπνικτική εξαιτίας των δακρυγόνων, το κέντρο της Λίμας μετατράπηκε για ακόμη μια φορά σε θέατρο συγκρούσεων των δυνάμεων της τάξης και των διαδηλωτών που κατά τα επίσημα δεδομένα έχουν στοιχίσει τη ζωή σε 47 πολίτες κι έναν αστυνομικό, που κάηκε ζωντανός.
Τα επεισόδια γύρω από το Κογκρέσο ξέσπασαν την επομένη της άρνησης των κοινοβουλευτικών να δώσουν πράσινο φως στην περαιτέρω επίσπευση των εκλογών, στη διεξαγωγή τους μέσα στο 2023.
«Θέλουμε αξιοπρέπεια, Ντίνα παραιτήσου τώρα», φώναζαν οι διαδηλωτές απευθυνόμενοι στην μεταβατική πρόεδρο Ντίνα Μπολουάρτε, που οι συμμετέχοντες στις κινητοποιήσεις αξιώνουν να εγκαταλείψει την εξουσία.
Η κυρία Μπολουάρτε κυβερνά το Περού από την 7η Δεκεμβρίου, την ημέρα που ο αριστερός πρώην πρόεδρος Πέδρο Καστίγιο, ο οποίος κατηγορήθηκε πως αποπειράθηκε «πραξικόπημα» ανακοινώνοντας πως διαλύει το Κογκρέσο καθώς αυτό ετοιμαζόταν να τον αποπέμψει, παύθηκε και συνελήφθη. Αυτό ήταν το έναυσμα για τις διαδηλώσεις.
Η πορεία στη Λίμα χθες άρχισε σε εορταστική ατμόσφαιρα, αλλά μεταμορφώθηκε σε μάχη ανάμεσα σε κουκουλοφόρους και μονάδες αντιμετώπισης ταραχών της αστυνομίας. Πέρα από τον άνθρωπο που σκοτώθηκε, άλλοι δύο τραυματίστηκαν, ανάμεσά τους ένας αστυνομικός.
Πρώτος θάνατος στην πρωτεύουσα
Μέχρι χθες, οι θάνατοι είχαν καταγραφεί κυρίως στην Πούνο και σε άλλες περιοχές των Άνδεων στο νότιο τμήμα της χώρας, όπου ζουν πληθυσμοί φτωχοί και ιστορικά παραμελημένοι, που υποστήριζαν τον κ. Καστίγιο στην εκλογική νίκη του οποίου είδαν κάτι σαν εκδίκηση για την περιφρόνηση και τον ρατσισμό των ελίτ της πρωτεύουσας, ειδικά απέναντι στους αυτόχθονες.
Οι διαδηλωτές απαιτούν να γίνουν άμεσα προεδρικές και βουλευτικές εκλογές. Η πρόεδρος Μπολουάρτε κατέθεσε πρόταση συνταγματικής αναθεώρησης προκειμένου να γίνουν τον Οκτώβριο, όμως το κείμενο απορρίφθηκε από το Κογκρέσο μετά τα μεσάνυχτα της Παρασκευής προς Σάββατο.
Σχέδιο νόμου που είχε υποβληθεί νωρίτερα την Παρασκευή προέβλεπε οι εκλογές να γίνουν τον Δεκέμβριο. Για να κατευναστεί η οργή των διαδηλωτών, το Κογκρέσο είχε προ ημερών αποδεχθεί την πρόταση της μεταβατικής προέδρου οι εκλογές να γίνουν πρόωρα, τον Απρίλιο του 2024.
Η μεταβατική πρόεδρος, η θητεία της οποίας θεωρητικά θα μπορούσε να διαρκέσει ως το 2026, ζητεί οι εκλογές να γίνουν μέσα στη χρονιά ώστε η χώρα της Λατινικής Αμερικής να βγει από το «τέλμα».
Χθες στηλίτευσε πως το Κογκρέσο δεν ήταν «σε θέση να συμφωνήσει στην ημερομηνία για τη διεξαγωγή γενικών εκλογών στις οποίες οι Περουβιανοί θα μπορέσουν να εκλέξουν ελεύθερα και δημοκρατικά τις νέες αρχές».
«Ζητάμε μετ’ επιτάσεως από τους βουλευτές να αφήσουν κατά μέρος τα κομματικά συμφέροντά τους και να προτάξουν τα συμφέροντα του Περού», πρόσθεσε μέσω Twitter.
Από το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας, από όπου εστάλησαν φάρμακα και ιατρικό υλικό στον νότο, που έχει παραλύσει από τα μπλόκα, η κυρία Μπολουάρτε επανέλαβε πως δεν έχει καμιά πρόθεση να «αγκιστρωθεί στην εξουσία».
Δέκα θάνατοι αποδιδόμενοι στα μπλόκα
«Δεν θα περιμένουμε. Πρέπει να γίνουν τώρα», ξέσπασε η Σάντρα Σορέλα, εκπαιδευτικός 53 ετών, απαιτώντας οι κάλπες να στηθούν άμεσα κατά τη διάρκεια διαδήλωσης στην Κούσκο, πόλη που εγκατέλειψαν οι τουρίστες, οι οποίοι συνήθως αφθονούν, καθώς μέσω αυτής επισκέπτεται κανείς το Μάτσου Πίτσου. Ο αρχαιολογικός χώρος των Ίνκα, το κόσμημα του τουρισμού στο Περού, έχει κλείσει και πάλι, λόγω της πολιτικής κρίσης.
Μπροστά στα εκατοντάδες οδοφράγματα, κυρίως στο νότιο τμήμα της χώρας, τα υπουργεία Εσωτερικών και Άμυνας ανήγγειλαν την Πέμπτη πως «η αστυνομία του Περού, με την υποστήριξη των ένοπλων δυνάμεων», θα προχωρήσει «στο άνοιγμα των δρόμων».
Η κυβέρνηση καταγγέλλει πως οι αποκλεισμοί δρόμων προκάλεσαν δέκα θανάτους, ανάμεσά τους αυτούς τριών παιδιών που δεν μπόρεσαν, όπως λέει, να λάβουν τις επείγουσες ιατρικές φροντίδες που χρειάζονταν.
Οι αρχές καταμετρούν 88 οδοφράγματα στους δρόμους των οκτώ από τις 25 περιφέρειες του Περού. Ο σημαντικότερος είναι αυτός μέσω του οποίου μεταφέρονται τρόφιμα στη Λίμα.
Τα μπλόκα προκαλούν ελλείψεις βασικών ειδών και καυσίμων για τα οχήματα και οικιακή χρήση, απογειώνουν τις τιμές και, πάντα σύμφωνα με την κυβέρνηση, περιπλέκουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και τις μεταφορές φαρμάκων σε περιοχές της χώρας.
«Δεν υπάρχουν ούτε αέριο, ούτε καύσιμα. Στα καταστήματα δεν βρίσκεις παρά μόνο τρόφιμα μακράς διαρκείας και όλα είναι πανάκριβα, έχουν τιμή τριπλάσια από την κανονική», εξηγούσε την Παρασκευή ο Γκιγιέρμο Σαντίνο, στέλεχος εταιρείας μάρκετινγκ με έδρα την Ίκα, 300 χιλιόμετρα νότια από τη Λίμα.