Η Κύπρος μνημονεύει σήμερα τα 13 θύματα της έκρηξης στο Μαρί, η οποία σημειώθηκε στις 11 Ιουλίου του 2011 και βύθισε τη χώρα στο πένθος.
Στις 8 το πρωί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης παρέστη και εκφώνησε και επιμνημόσυνο λόγο στο μνημόσυνο των ηρώων του Μαρί στη Ναυτική Βάση “Ευάγγελος Φλωράκης”, στο Μαρί.
Στη συνέχεια κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο των Ηρώων στις εγκαταστάσεις της ΕΜΑΚ, στην Κοφίνου.
Ο επιμνημόσυνος λόγος του Προέδρου
Για 13η χρονιά το πρωινό της 11ης Ιουλίου είναι βουβό και πένθιμο. Βρισκόμαστε όλοι εδώ για να αποδώσουμε την οφειλόμενη τιμή στους 13 αδικοχαμένους ηρωομάρτυρες, που έφυγαν από τη ζωή εκείνο το μοιραίο ξημέρωμα. Βρισκόμαστε εδώ, για να αποδώσουμε τις δέουσες τιμές στους ήρωές μας και την ίδια ώρα, για εμένα, ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, να σας κοιτάξω στα ματια και να εκφράσω τις ειλικρινείς απολογίες της Πολιτείας για λάθη και παραλείψεις που οδήγησαν στην πολύνεκρη τραγωδία.
Είμαι εδώ μαζί σας, ανάμεσά σας, και δίπλα σας, εξ ονόματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, του κυπριακού λαού, για να μεταφέρω την ειλικρινή υπόσχεση ότι η θυσία των δικών σας ανθρώπων έγινε το αμετάβλητο σημείο αναφοράς για την υπευθυνότητα που οφείλουν να επιδεικνύουν όσοι λαμβάνουν αποφάσεις που επηρεάζουν ανθρώπινες ζωές.
Η τραγωδία της 11ης Ιουλίου 2011 οφείλεται σε μια αλληλουχία λαθών, ενεργειών και συμβάντων που έχουν ένα κοινό σημείο- πρέπει να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς: Την έλλειψη έγνοιας και μέριμνας, την οποία όφειλαν να επιδείξουν πολλοί από όσους βρίσκονταν στα ανώτατα επίπεδα της διοικητικής, στρατιωτικής και πολιτικής ιεραρχίας. Σαν αποτέλεσμα όλων αυτών, η Πολιτεία, το Κράτος έμεινε ανεπανόρθωτα εκτεθειμένο στα μάτια των πολιτών του, στα μάτια όλων εσάς.
Ατυχήματα πάντοτε θα συμβαίνουν. Το ζητούμενο, όμως, είναι να δρούμε προληπτικά και να λαμβάνουμε μέτρα για τον μεγαλύτερο δυνατό περιορισμό των επιπτώσεών τους. Αυτός θα πρέπει να είναι και ο οδηγός των πράξεών μας. Η θέσπιση των ορθών διαδικασιών, η εκπαίδευση και οι συνεχείς έλεγχοι, αποτελούν τον μοναδικό τρόπο που θα ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες ατυχημάτων και θα διασφαλίσει, στον βαθμό του δυνατού, την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής και των ζωτικών υποδομών του κράτους. Την ίδια στιγμή, ως κράτος έχουμε υποχρέωση να εμπεδώσουμε στους πολίτες, με πράξεις και όχι με λόγια, το αίσθημα της ασφάλειας, της αξιοπιστίας, της εμπιστοσύνης.
Σεβαστοί συγγενείς, γνωρίζω ότι τα λόγια, τα όποια λόγια, από οποιονδήποτε, δεν αρκούν για να απαλύνουν τον πόνο σας. Ειδικά σήμερα, που η μνήμη επιστρέφει ακόμη πιο έντονα σε εκείνη την τραγική ημέρα. Επιτρέψτε μου, όμως, να σας μεταφέρω με ειλικρίνεια τη διαβεβαίωση ότι ως Πολιτεία κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, ώστε η θυσία των αγαπημένων σας να λειτουργεί ως φάρος για τις αποφάσεις μας. Η 11η Ιουλίου 2011 αποτελεί τον οδοδείκτη για να πράττουμε όλα όσα απαιτούνται έτσι ώστε να μη ζήσουμε ξανά μια τέτοια τραγωδία.
Η θυσία του Ανδρέα Ιωαννίδη, του Λάμπρου Λάμπρου, του Κλεάνθη Κλεάνθους, του Μιχάλη Ηρακλέους, του Μιλτιάδη Χριστοφόρου, του Χριστάκη Χριστοφόρου, του Αντώνη Χαραλάμπους, του Ανδρέα Παπαδόπουλου, του Γιώργου Γιακουμή, του Βασίλη Κρόκου, του Σπύρου Ταντή, του Παναγιώτη Θεοφίλου, του Αδάμου Αδάμου, δεν αφορά μόνον εσάς. Αφορά όλους μας. Η θυσία τους, εξάλλου, είναι η συνεχής υπόμνηση του χρέους που έχουμε όλοι μας, ειδικά όσοι ταχθήκαμε να υπηρετούμε τον λαό αυτό, να είμαστε προσεκτικοί, να είμαστε υπεύθυνοι αλλά, κυρίως, να είμαστε καθημερινά υπόλογοι.
Πενήντα χρόνια μετά την τραγωδία του 1974, η πατρίδα μας δεν έχει την πολυτέλεια απωλειών εν καιρώ ειρήνης. Είναι πολύ βαρύ το τίμημα σε όλα τα επίπεδα. Γι’ αυτό η συναίσθηση της ευθύνης δεν είναι κάτι δευτερεύον. Είναι απαραίτητη προϋπόθεση για όσους κατέχουν δημόσιο αξίωμα και ασκούν εξουσία. Πέραν. Όμως, της ευθύνης, κάθε αξίωμα προϋποθέτει ένα αξιακό σύστημα που θα προτάσσει την ενσυναίσθηση.
Αιωνία τους η μνήμη.
Από την έκρηξη των εμπορευματοκιβωτίων με πολεμοφόδια στη Ναυτική Βάση ‘Αντιστράτηγος Ευάγγελος Φλωράκης’ έχασαν τη ζωή τους ο Πλοίαρχος Ανδρέας Ιωαννίδης, ο Αντιπλοίαρχος Λάμπρος Λάμπρου, ο Αρχικελευστής Κλεάνθης Κλεάνθους, ο ΕΠΥ Κελευστής Μιχάλης Ηρακλέους, οι ναύτες Μίλτος Χριστοφόρου, Χριστάκης Χριστοφόρου και Ανδρέας Χαραλάμπους, ο Αρχιλοχίας της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Ανδρέας Παπαδόπουλος, ο Αρχιπυροσβέστης Γιώργος Γιακουμή και οι πυροσβέστες Βασίλης Κρόκος, Σπύρος Τταντής, Παναγιώτης Θεοφίλου και Αδάμος Αδάμου.
Το Υπουργικό Συμβούλιο ανακήρυξε σε ήρωες του 13 ανθρώπους που έπεσαν εν ώρα καθήκοντος, ενώ η δικαιοσύνη επέβαλε ποινές σε όσους κρίθηκε ότι είχαν ευθύνες για την τραγωδία.
Οι τρεις φονικές εκρήξεις, με πιο ισχυρή αυτήν γύρω στις πέντε και μισή το πρωί, στα εμπορευματοκιβώτια που φυλάγονταν στη ναυτική βάση, συγκλόνισε το παγκύπριο.
Η ναυτική βάση ισοπεδώθηκε, ο ηλεκτροπαραγωγός σταθμός καταστράφηκε με σημαντική επιβάρυνση στην οικονομία ενώ οι κοινότητες που γειτνιάζουν υπέστησαν σοβαρές ζημιές.