Η κρίση που διάγει το κομματικό σύστημα στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια αποτυπώνεται και στα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών της Κυριακής όπου, ως απότοκο και του «φαινομένου Φειδίας», όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα πλην του ΕΛΑΜ κατέγραψαν απώλειες σε σχέση με τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών του 2019 και αυτό παρά το γεγονός ότι η συμμετοχή ήταν αυξημένη κατά 13,87% (από 44,99% το 2019 σε 58,86% το 2024).
Αρχικά θα πρέπει να σημειωθεί η αύξηση του εκλογικού σώματος από 641.181 ψηφοφόρους το 2019 σε 683.432 το 2024, μια αύξηση 42.251 ψηφοφόρων σε πραγματικούς αριθμούς που μεταφράζεται σε ποσοστό 6,59%.
Απ’ εκεί και πέρα σε ό,τι αφορά τον κομματικό χάρτη, με μια πρώτη συγκριτική ματιά, διαπιστώνεται εύκολα ότι αφενός οι δύο μεγάλοι, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ παρά την άνοδο σε ψήφους, κατέγραψαν σημαντικές ποσοστιαίες απώλειες, και αφετέρου πως μεγάλες απώλειες κατέγραψαν και όλα τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα, πλην του ΕΛΑΜ, το οποίο πέρα από την άνοδο σε ποσοστά και ψήφους εξασφάλισε για πρώτη φορά και μια από τις 6 κυπριακές έδρες στη νέα Ευρωβουλή.
Σημαντικές οι απώλειες για ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ
Σε ό,τι αφορά τα δύο μεγάλα κόμματα ο ΔΗΣΥ παρά το ότι σε παγκύπρια βάση έλαβε 9.777 ψήφους περισσότερους απ’ ότι το 2019 κατέγραψε πτώση της τάξης του 4,22% (24,8% από 29,02%), διατηρώντας ωστόσο τις δύο του έδρες.
Μεγαλύτερη ήταν η ποσοστιαία πτώση για το ΑΚΕΛ, με το κόμμα της Αριστεράς, παρά το ότι ψηφίστηκε από 1.922 ψηφοφόρους περισσότερους απ’ ότι το 2019, να καταγράφει τη μεγαλύτερη ποσοστιαία πτώση απ’ όλα τα κόμματα, μια πτώση της τάξης του 5,99% (21,5% από 27,49%), γεγονός που οδήγησε και στην απώλεια της μιας από τις δύο του έδρες.
Ας σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά από το 2004 και τις πρώτες Ευρωεκλογές στις οποίες συμμετείχε η Κυπριακή Δημοκρατία, που κάποιο από τα δύο μεγάλα κόμματα, στην προκειμένη περίπτωση το ΑΚΕΛ, θα εκπροσωπείται με 1 και όχι 2 Ευρωβουλευτές.
Μεγάλες οι απώλειες και για τα κόμματα του Κέντρου
Μεγάλες ήταν οι απώλειες στην αναμέτρηση της Κυριακής και για όλα τα κόμματα του Κέντρου, με την ΕΔΕΚ να κρίνεται εκ των μεγάλων χαμένων των εκλογών αφού απώλεσε πάνω από το μισό του ποσοστού που έλαβε το 2019 αλλά και την έδρα που εξασφάλιζε στις τρεις προηγούμενες Ευρωεκλογές (2009, 2014 και 2019). Συγκεκριμένα η ΕΔΕΚ απώλεσε 11.034 ψήφους ή ποσοστό 5,48% (5,1% από 10,58%) και εύλογα θεωρείται ως ένας από τους μεγάλους χαμένους των εκλογών.
Μεγάλες απώλειες κατέγραψε και το μεγάλο κόμμα του Κέντρου, το ΔΗΚΟ, το οποίο ωστόσο διατήρησε τη μια έδρα που εξασφαλίζει ανελλιπώς από τις Ευρωεκλογές του 2004. Συγκεκριμένα το ΔΗΚΟ έλαβε 2.941 ψήφους λιγότερες απ’ ότι το 2019 που μεταφράζεται σε ποσοστιαία πτώση 4,1% (9,7% από 13,8%).
Σημαντικές απώλειες κατέγραψαν και τα άλλα δύο κοινοβουλευτικά κόμματα του Κέντρου, ΔΗΠΑ και Κίνημα Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών.
Η Δημοκρατική Παράταξη έλαβε συνολικά 2.685 ψήφους λιγότερες από’ ότι το 2019, χάνοντας 1,6% της ποσοστιαίας εκλογικής της δύναμης (2,2% από 3,8%).
Από τους μεγάλους χαμένους των εκλογών και το Κίνημα Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών το οποίο έχασε πάνω από το μισό της ποσοστιαίας εκλογικής του δύναμης σε σχέση με το 2019. Συγκεκριμένα, οι Οικολόγοι πήραν 4.490 ψήφους λιγότερους απ’ ότι το 2019, χάνοντας 1,99% της εκλογικής τους δύναμης (1,3% από 3,29%).
Το πρωτοεμφανιζόμενο Βολτ Κύπρος έλαβε 10.777 ψήφους ή ποσοστό 2,9%.
Αύξησε ποσοστά και πήρε έδρα το ΕΛΑΜ
Το ΕΛΑΜ είναι το μοναδικό από τα κόμματα που κατάφερε στην εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής να αυξήσει τόσο τους ψήφους όσο και τα ποσοστά που έλαβε σε σχέση με το 2019, καταλαμβάνοντας για πρώτη φορά μάλιστα μια από τις 6 κυπριακές έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αποτελεί ωστόσο γενική παραδοχή ότι το «φαινόμενο Φειδίας» επηρέασε αρνητικά και το ΕΛΑΜ, περιορίζοντας στο τέλος τη δυναμική που φαίνεται να παρουσίαζε το κόμμα στις δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων πριν από τις εκλογές.
Το ΕΛΑΜ είχε ωστόσο τη μεγαλύτερη άνοδο σε ψήφους από όλα τα κόμματα, έλαβε συγκεκριμένα 18.048 ψήφους περισσότερους απ’ ότι το 2019, αυξάνοντας το ποσοστό του κατά 2,95% (11,2% από 8,25%).
Από τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου 2024 και σε σχέση με αυτά των προηγούμενων Ευρωεκλογών του 2019, είναι πρόδηλο ότι το «φαινόμενο Φειδίας» επηρέασε αρνητικά όλα τα κόμματα αλλά και ότι η αυξημένη συμμετοχή σε συνδυασμό και με την αύξηση του εκλογικού σώματος επίσης λειτούργησε αρνητικά σε σχέση με τα τελικά ποσοστά που κατέγραψαν όλα τα κόμματα.
Καταγράφεται τέλος ότι τη μεγαλύτερη ποσοστιαία πτώση σε σχέση με το 2019 είχαν ΑΚΕΛ και ΕΔΕΚ, 5.99% και 5,48% αντίστοιχα, αλλά και ότι ΕΔΕΚ και Κίνημα Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών απώλεσαν σε σχέση με το 2019 το μισό περίπου της εκλογικής τους δύναμης.
Πηγή: ΚΥΠΕ
