Το σχέδιο του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να απομακρύνει τους Παλαιστίνιους από τη Λωρίδα της Γάζας και να δημιουργήσει μια «Ριβιέρα» στην ανατολική Μεσόγειο έχει πυροδοτήσει έναν περιφερειακό αγώνα για μια εναλλακτική απάντηση, με τους Άραβες ηγέτες να επεξεργάζονται πρόταση που στοχεύει στη διοχέτευση δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ανοικοδόμηση του θύλακα, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τον σχεδιασμό.
Ηγέτες από την Ιορδανία, την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ συναντήθηκαν στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, Ριάντ, την Παρασκευή για να συζητήσουν τις λεπτομέρειες, λιγότερο από τρεις εβδομάδες αφότου ο Τραμπ παρουσίασε το δικό του σχέδιο real estate που προβλέπει «κατάληψη» της Γάζας από τις ΗΠΑ και εκτοπισμό του πληθυσμού, πρόταση που έχει ευρέως καταδικαστεί ως ισοδύναμη με εθνοκάθαρση.
Το αραβικό σχέδιο προβλέπει την ανάληψη της διακυβέρνησης της Γάζας από Παλαιστίνιους τεχνοκράτες και την παροχή σημαντικών κεφαλαίων για την ανοικοδόμηση του γκρεμισμένου θύλακα, όπου η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού των 2 εκατομμυρίων έχει μείνει άστεγος, σύμφωνα με πέντε άτομα που γνωρίζουν τις συζητήσεις.
Κι ενώ οι λεπτομέρειες του αραβικού σχεδίου δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστές, οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι υπάρχει ηχηρή ομοφωνία σε ένα θέμα: Οι Παλαιστίνιοι δεν πρέπει να εκτοπιστούν.
«Η πρόταση Τραμπ είναι τόσο περίεργη και προσβλητική για πολλούς στη Μέση Ανατολή που σίγουρα δεν μπορεί να αποτελέσει βάση συζήτησης» είπε ο δημοκρατικός γερουσιαστής Ρίτσαρντ Μπλούμενταλ, ο οποίος έχει συζητήσει σχέδια με περιφερειακούς ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα, τον οποίο ο Μπλούμενταλ συνάντησε στην Άκαμπα της Ερυθράς Θάλασσας αυτή την εβδομάδα.
«Το αραβικό σχέδιο θα επιδιώξει να παρουσιάσει μια ρεαλιστική πρόταση για την ανοικοδόμηση στη Γάζα χωρίς αναγκαστική εκκένωση και χωρίς ανάληψη της κυριαρχίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες» δήλωσε ο Μπλούμενταλ σε τηλεφωνική συνέντευξη.
Οι γενικές γραμμές του αραβικού σχεδίου -που αναμένεται να οριστικοποιηθούν πριν από την έκτακτη σύνοδο κορυφής με εκπροσώπους του ευρύτερου Αραβικού Συνδέσμου των 22 μελών στις 4 Μαρτίου- γίνονται πιο ξεκάθαρες, δήλωσε ο Μπλούμενταλ.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά εμπόδια, συμπεριλαμβανομένης της επίτευξης αραβικής συναίνεσης και της απόκτησης συμφωνίας από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, πρόσθεσε.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει επικροτήσει το σχέδιο του Τραμπ, το οποίο περιέγραψε ως «τολμηρό όραμα» για τη Γάζα. Η πρόταση έχει λάβει επίσης ενθουσιώδη έγκριση από τους ακροδεξιούς πολιτικούς της χώρας, οι οποίοι πιέζουν για ισραηλινούς οικισμούς στη Γάζα και την προσάρτηση του θύλακα.
Αλλά τα αραβικά κράτη ελπίζουν να συγκεντρώσουν υποστήριξη στο σχέδιό τους με τα βιβλιάρια επιταγών τους. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι η ανοικοδόμηση της Γάζας θα μπορούσε να κοστίσει 50 δισεκατομμύρια δολάρια μετά την καταστροφή που προκάλεσαν 15 μήνες πολέμου. Ωστόσο, το ποσό δεν είναι ακόμη οριστικό.
Ο Αιγύπτιος πρωθυπουργός Μουσταφά Μαντμπούλι δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ότι κατασκευαστικές εταιρείες της περιοχής, μεταξύ των οποίων και αιγυπτιακές, θα μπορούσαν να χτίσουν ως και 300.000 κατοικίες μέσα σε τρία χρόνια.
Άλλες προτάσεις που εξετάζονται φαίνεται να στοχεύουν στο να διατηρήσουν το ενδιαφέρον του Τραμπ για επένδυση στο μέλλον της Γάζας. Μία πρόταση, από τον όμιλο Al Habtoor από τα Εμιράτα, προβλέπει μια σταδιακή παρέμβαση, με πρώτη προτεραιότητα την εμπέδωση της ασφάλειας στην περιοχή και ένα πρόγραμμα στέγασης με επείγοντα χαρακτήρα σε διάστημα 18 μηνών.
Οι αραβικές χώρες γνωρίζουν ότι έχουν μόχλευση με το να είναι «τα ΑΤΜ» για την ανασυγκρότηση, δήλωσε ο Brian Katulis, ανώτερος συνεργάτης στο Middle East Institute. Ωστόσο, η «σύγκρουση κοσμοθεωριών», μεταξύ του Ισραήλ και του Τραμπ από τη μία πλευρά και της περιοχής από την άλλη, παραμένει ένα σημαντικό σημείο κόλλημα, είπε.
Οι αραβικές χώρες γνωρίζουν ότι έχουν πλεονέκτημα λόγω μεγάλης ρευστότητας (παρομοιάζονται με τα ΑΤΜ), δήλωσε ο Brian Katulis, ανώτερος συνεργάτης στο Middle East Institute. Ωστόσο, οι δύο κοσμοθεωρίες -του Τραμπ και του Ισραήλ από τη μία και των Αράβων από την άλλη- είναι τόσο μακρυά η μία από την άλλη, που από μόνο του αυτό συνιστά πρόβλημα, λέει ο ίδιος.
Η πρώτη φάση του αραβικού σχεδίου προβλέπει την ανοικοδόμηση περιοχών που δεν έχουν καταστραφεί πλήρως, αλλά οι Άραβες ηγέτες είναι πρόθυμοι να ανοίξουν τα πορτοφόλια τους μόνο εάν θεωρήσουν ότι το σχέδιο είναι ασφαλές, δήλωσε ο γερουσιαστής Κρις Βαν Χόλεν, ο οποίος συναντήθηκε πρόσφατα με υπουργούς από την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και την Ιορδανία για να συζητήσουν τα σχέδια.
Το σχέδιο με τους Παλαιστίνιους τεχνοκράτες που οραματίζονται οι Άραβες ηγέτες για τη Γάζα δεν θα περιλαμβάνει τη Χαμάς, που ελέγχει την περιοχή για σχεδόν δύο δεκαετίες και ήταν ο αρχιτέκτονας της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ.
«Οι δύο βασικές αρχές για τη διακυβέρνηση της Γάζας είναι ότι η Χαμάς δεν θα έχει κανένα κυβερνητικό ρόλο και ότι θα δημιουργηθεί μια πολιτική ενότητα με τη Δυτική Όχθη» είπε ο Βαν Χόλεν, προσθέτοντας ότι τα αραβικά κράτη θέλουν η Παλαιστινιακή Αρχή να έχει έναν βαθμό έγκρισης της δομής.
Οι Άραβες ηγέτες, όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις των ΗΠΑ, υποστηρίζουν τη λύση των δύο κρατών, στην οποία ο Νετανιάχου σθεναρά αντιτάσσεται, όπως και σε οποιαδήποτε εξουσία της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα.
«Ο τετραγωνισμός του κύκλου είναι μεγάλη πρόκληση» είπε ο Βαν Χόλεν.
Δύο αξιωματούχοι, ενήμεροι για τα σχέδια, οι οποίοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας, τόνισαν ότι η τεχνοκρατική κυβέρνηση θα είναι μεταβατική για την επίβλεψη της ανοικοδόμησης και θα παραμείνει στη θέση της μέχρι να διεξαχθούν εκλογές.
Ενώ πολλοί αξιωματούχοι στο Άμπου Ντάμπι και στο Ριάντ εκφράζουν δυσαρέσκεια επειδή δεν ενημερώθηκαν πριν ο Τραμπ παρουσιάσει το σχέδιο εκτοπισμού των Παλαιστινίων από τη Γάζα, εντούτοις αναγνωρίζουν ότι αυτή η κίνηση κατάφερε να κινητοποιήσει τα αραβικά κράτη, σύμφωνα με τους αξιωματούχους.
«Ο Τραμπ ανακάτεψε την τράπουλα και ανάγκασε κάποιους να πέσουν στα βαθιά» ανέφερε άτομο που γνωρίζει πώς σκέφτονται οι περιφερειακοί παίκτες. Άλλοι στην περιοχή κάνουν παραλληλισμούς με τα σχόλια του Τραμπ για την Ουκρανία που προκάλεσαν την κινητοποίηση των Ευρωπαίων ηγετών.
Ωστόσο, ο Βαν Χόλεν εξέφρασε φόβους ότι το σχέδιο του Τραμπ μειώνει τις πιθανότητες για συμφωνία. «Εκτός από το ότι είναι εξωφρενικό εκ πρώτης όψεως, ενθάρρυνε περαιτέρω την Ακροδεξιά και κατέστησε πιο δύσκολη την επίτευξη μιας συνολικής διευθέτησης» είπε.
Οι αντιρρήσεις της Χαμάς είναι ένα ακόμη πρόβλημα για να προχωρήσει οποιοδήποτε σχέδιο, όπως επίσης και το ακανθώδες ερώτημα ποιος θα εγγυάται την ασφάλεια στη Γάζα. Η Χαμάς εξακολουθεί να έχει απόθεμα όπλων, ενώ το κενό ασφαλείας έχει οδηγήσει σε αύξηση των εγκληματικών συμμοριών.
«Υπάρχει ακόμη πολύ δύσκολος και περίπλοκος δρόμος μπροστά μας, ακόμα κι αν οι Άραβες ηγέτες παρουσιάσουν ένα ρεαλιστικό σχέδιο» είπε ο Μπλούμενταλ, προσθέτοντας ότι ο Αμπντάλα ήταν «πολύ ξεκάθαρος και ρεαλιστής» στη σκέψη του.
Αν και τα προβλήματα είναι πολλά και μεγάλα, τόσο ο Τραμπ όσο και ο Νετανιάχου θέλουν την ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ, όπως και τη διατήρηση ενός περιφερειακού συνασπισμού κατά του Ιράν.
Ενώ η αρχική πρόταση του Τραμπ να εκκενώσει τη Γάζα από τους κατοίκους της πυροδότησε την οργή της Σαουδικής Αραβίας, οι στενοί δεσμοί μεταξύ των δύο δυνάμεων έγιναν εμφανείς αυτή την εβδομάδα.
Ο Τραμπ εμφανίστηκε σε σύνοδο Σαουδαράβων επενδυτών στο Μαϊάμι, ενώ στο Ριάντ έγιναν οι αμερικανορωσικές συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Μιλώντας στη σύνοδο των επενδυτών στο Μαϊάμι την Πέμπτη, ο Στιβ Γουίτκοφ, ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, αναφέρθηκε στο αμερικανικό σχέδιο για τη Γάζα επιχειρώντας να καθησυχάσει λέγοντας ότι ορισμένα από όσα είπε ο Τραμπ είχαν παρερμηνευθεί.
Η καταστροφή είναι τόσο μεγάλη, που ένα πενταετές σχέδιο ανάπτυξης «δεν είναι φυσικά εφικτό», είπε. «Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε σχέδιο έξωσης» είπε. «Σημαίνει ότι ο πρόεδρος θέλει να ταρακουνήσει τη σκέψη όλων».
Ο Γουίτκοφ είπε ότι οι Άραβες ηγέτες εξετάζουν τώρα νέες λύσεις για την ανοικοδόμηση της Γάζας, ιδέες που «οι άνθρωποι δεν θα είχαν σκεφτεί ποτέ, και νομίζω ότι αυτό είναι καλό».
Πηγή: skai.gr