Εν μέσω του αχαλίνωτου αναθεωρητισμού του Ντόναλντ Τραμπ, της επεκτατικότητας της Ρωσίας και της γεωπολιτικής περιθωριοποίησης της ελλειμματικής ηγεσίας ΕΕ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δείχνει να βλέπει μια νέα ιστορική ευκαιρία.
Θιασώτης εδώ και χρόνια της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, μια πενταετία αφότου προειδοποιούσε -τότε επί της πρώτης προεδρικής θητείας Τραμπ στις ΗΠΑ- ότι «το ΝΑΤΟ γίνεται εγκεφαλικά νεκρό», αναλαμβάνει όψιμα πρωτοβουλίες με έκτακτες, άτυπες και αμφιβόλου αποτελεσματικότητας μίνι συνόδους στο Παρίσι με ηγέτες χωρών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Στο επίκεντρο είναι το ουκρανικό και η ασφάλεια στην Ευρώπη, τρία χρόνια μετά το ξέσπασμα του πολέμου.
Έχει παράλληλα τηλεφωνικές επικοινωνίες με τους –σε ανοιχτή ρήξη πλέον μεταξύ τους- προέδρους των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, Ντόναλντ Τραμπ και Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Το κάνει ως ηγέτης της μοναδικής χώρας της ΕΕ που είναι πυρηνική δύναμη, αλλά και μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Παρά, δε την πολιτική ρευστότητα στο εσωτερικό της -απόρροια των δικών του, τυχοδιωκτικών προεδρικών επιλογών- η Γαλλία δεν βρίσκεται (ακόμη) σε προεκλογικό αναβρασμό, σε αντίθεση με τη Γερμανία.
Ήτοι τον έτερο πόλο στον γαλλογερμανικό άξονα, που έως τώρα θεωρείται ο βασικός κινητήριος άξονας της ΕΕ.
Όμως και οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης βρίσκονται πλέον σε περιδίνηση.
Η όψιμη ώθηση στην πρόταση για ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για τις αμυντικές δαπάνες γίνεται μετ’ εμποδίων από τα δημοσιονομικά «γεράκια» του βορρά και υπό τις αξιώσεις Τραμπ για αύξησή τους στο 5% του ΑΕΠ στο ΝΑΤΟ.
Καθώς τώρα δε ο Αμερικανός πρόεδρος διαπραγματεύεται με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν όχι μόνον την τύχη της Ουκρανίας, αλλά και το μέλλον της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας, η προωθούμενη ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της Ευρώπης θα γίνει αναγκαστικά, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, με όπλα κυρίως αμερικανικά…
Διεκδικώντας τον ρόλο του «ισχυρού άνδρα της Ευρώπης»
Είτε ως φυγή προς τα εμπρός από τα μύρια όσα προβλήματα στο εσωτερικό της Γαλλίας, είτε προς ενίσχυση του διεθνούς προφίλ του και της υστεροφημίας του (η θητεία του στην προεδρία λήγει τυπικά το 2027), ο Εμανουέλ Μακρόν επιχειρεί να γίνει η κυρίαρχη φωνή στην Ευρώπη για την Ουκρανία και την ασφάλεια.
Ωστόσο οι κατακερματισμένες άτυπες μίνι σύνοδοι κορυφής που οργάνωσε μέσα στην εβδομάδα στο Παρίσι κατέδειξαν ότι τις τάξεις των «27» υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις.
Έρχονται δε ξανά στην επιφάνεια, ενόσω οι ΗΠΑ κρατούν στους Ευρωπαίους την πόρτα κλειστή στις άμεσες διαπραγματεύσεις για το ουκρανικό -τουλάχιστον σε αυτή τη φάση- αναμένοντας σαφείς, λεπτομερείς απαντήσεις για το τι είναι πρόθυμοι να προσφέρουν στην εφαρμογή μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.
Κατά τον Μακρόν, οι ευρωπαϊκές «εγγυήσεις ασφαλείας» ταιριάζουν στην ευρύτερη ώθησή του για μια Ευρώπη λιγότερο εξαρτημένη από την Ουάσιγκτον.
Όμως οι διαφωνίες περισσεύουν.
Και ως προς την πλήρη μεταστροφή στην -κατά τα λοιπά ασθμαίνουσα ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία- αλλά κυρίως ως προς το σενάριο αποστολής ειρηνευτικών στρατευμάτων.
Θέμα που είχε θέσει από άλλη σκοπιά πέρυσι ο Μακρόν.
Τώρα προτείνει την παρουσία ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων σε ουκρανικά εδάφη πίσω από μια μελλοντική γραμμή κατάπαυσης του πυρός.
Την εν λόγω πρόταση στηρίζει το «πρόθυμο» Ηνωμένο Βασίλειο.
Αλλά στις τάξεις των «27» οι αντιδράσεις είναι έντονες.
Εκτείνονται από την Ιταλία και η Ισπανία -από τις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, οι αμυντικές δαπάνες των οποίων είναι κάτω από το 1,5% του ΑΕΠ- μέχρι την όμορη της Ουκρανίας Πολωνία, που εκτοξεύει τις αμυντικές δαπάνες της στο 4,7% του ΑΕΠ και διαθέτει τις μεγαλύτερες χερσαίες δυνάμεις στην ΕΕ.
Πιο κάθετα αντίθετος όλων εμφανίστηκε πάντως ο υπ’ ατμόν καγκελάριος της Γερμανίας, Σοσιαδημοκράτης Όλαφ Σολτς, χαρακτηρίζοντας τη σχετική συζήτηση «πρόωρη» και «ακατάλληλη», ενώ ο πόλεμος δεν έχει καν τελειώσει.
Στο φόντο είναι, προφανώς, και οι κρίσιμες γερμανικές εκλογές της Κυριακής.
Εμανουέλ Μακρόν – Κιρ Στάρμερ, ένα παράταιρο νέο «δίδυμο»;
Ανήμερα της δεύτερης άτυπης μίνι συνόδου που οργάνωσε ο Μακρόν την Τετάρτη -με χώρες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ που δεν είχαν προσκληθεί τη Δευτέρα και με τους περισσότερους ηγέτες να συμμετέχουν μέσω τηλεδιάσκεψης- ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Μάικ Γουόλτς, ανακοίνωσε ότι αναμένονται την επόμενη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον ο Γάλλος πρόεδρος και ο Βρετανός πρωθυπουργός για να συναντηθούν με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Για τον Κιρ Στάρμερ, το ταξίδι στις ΗΠΑ είχε ήδη επιβεβαιωθεί από την Ντάουνινγκ Στριτ στις αρχές της εβδομάδας.
Είχε συναντήσει προεκλογικά τον Τραμπ και αυτή θα είναι η πρώτη επίσημη συνάντησή τους μετά την ορκωμοσία του 47ου προέδρου των ΗΠΑ.
Η νέα προσθήκη στο πρόγραμμα του Λευκού Οίκου είναι αυτή του Μακρόν.
Ο Γάλλος πρόεδρος είχε συναντήσει τον Τραμπ ως εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ, στις 7 Δεκεμβρίου, στο Παρίσι, σε τριμερείς επαφές με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, επ’ αφορμής της τελετής επαναλειτουργίας της Παναγίας των Παρισίων.
Προφανώς έκτοτε έχει κυλήσει «πολύ νερό στο αυλάκι»…
Ωστόσο τα οράματα του Μακρόν και του Στάρμερ διαφέρουν.
Ενώ ο Γάλλος πρόεδρος οραματίζεται τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης, ο Στάρμερ διεκδικεί ρόλο «γεφυροποιού» ή επί το ακριβέστερο βασικού συνδέσμου μεταξύ της Ευρώπης και των ΗΠΑ.
Θέλει να διατηρήσει ζωντανή την «ειδική σχέση» της χώρας του με τους Αμερικανούς και στενότερους δεσμούς με τις Βρυξέλλες, στο φόντο του ταραχώδους Brexit.
Η απόφασή του να μην υπογράψει -όπως και οι ΗΠΑ- το κοινό ανακοινωθέν των 61 χωρών στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής στο Παρίσι «για μια τεχνητή νοημοσύνη ανοικτή, συμπεριληπτική και ηθική» εκλήφθηκε ως «κλείσιμο του ματιού» στον Τραμπ και στον Έλον Μασκ [παρά τη στήριξη του τελευταίου (και) στη βρετανική ακροδεξιά].
Τούτων λεχθέντων, ο προβληματισμός περισσεύει για τη στάση του Λονδίνου σε ευρύτερα γεωπολιτικά ζητήματα.
Ο παράγοντας «Μελόνι»
«Όσοι πηγαίνουν τακτικά στο Μαρ-α-Λάγκο πρέπει να είναι μέρος μιας ισχυρής Ευρώπης. Θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ο Τραμπ δεν συμπαθεί τους αδύναμους συμμάχους», τόνισε τις προάλλες με νόημα ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι, στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια.
Τα «καμπανάκια» χτυπούσαν για τον φιλορώσο εθνικιστή πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν και, κυρίως, για τη μεταφασίστρια πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι.
Η τελευταία ήταν η μοναδική ηγέτιδα κράτους της ΕΕ που παρευρέθηκε στην ορκωμοσία Τραμπ.
Ήταν επίσης παρούσα στην πρώτη άτυπη μίνι σύνοδο του Παρισιού, τη Δευτέρα, δείχνοντας «σαν τη μύγα μες στο γάλα».
Ήταν απρόθυμη να πάει. Έφτασε με τρία τέταρτα καθυστέρηση και με το πέρας της συνάντησης έφυγε βιαστικά, χωρίς να κάνει δηλώσεις.
Είχαν προηγηθεί διαρροές στον ιταλικό Τύπο ότι διαφωνεί με τέτοιες επιλεκτικές συναντήσεις και ότι θα προτιμούσε μια κανονική σύνοδο κορυφής των «27», όπου θα ακούγονταν επίσημα όλες οι απόψεις.
Φέρεται εξάλλου να συμφωνεί με τα «μαθήματα Δημοκρατίας» που έκανε από το Μόναχο στην Ευρώπη ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, σε ένα επί της ουσίας «μανιφέστο» υπέρ της Ακροδεξιάς.
Επί της ουσίας, η Μελόνι θέλει να είναι αυτή η προνομιακή συνομιλήτρια του Ντόναλντ Τραμπ στην ΕΕ.
Βασίζεται στην ιδεολογική «συγγένεια» με την νέα ηγεσία της Ουάσιγκτον και στην πολιτική αστάθεια που μαστίζει τους έτερους «μεγάλους» της ΕΕ.
Εν μέσω ανόδου των ακροδεξιών κομμάτων, επενδύει σε αυτή τη σχέση. Και όχι μόνο πολιτικά.
Η κυβέρνησή της διαπραγματεύεται με την Spacex του Έλον Μασκ παχυλό συμβόλαιο για χρήση του συστήματος δορυφορικών επικοινωνιών Starlink από το ιταλικό δημόσιο -από τον στρατό, μέχρι τις πρεσβείες- την ώρα που η Ρώμη συμμετέχει στο (ανταγωνιστικό, πλην όμως ακόμη όχι λειτουργικό) ευρωπαϊκό δορυφορικό δίκτυο Iris2.
Παρ’ όλα αυτά, πρόσκληση από τον Λευκό Οίκο δεν έχει φτάσει ακόμη στο γραφείο της Μελόνι…
Πηγή: in.gr