Πριν ακόμα ανατείλει η εποχή Τραμπ για τις ΗΠΑ -αναμένεται να αναλάβει καθήκοντα στις 20 Ιανουαρίου- μια νέα πραγματικότητα για τις σχέσεις της υπερδύναμης με τον υπόλοιπο κόσμο αρχίζει να διαφαίνεται στον ορίζοντα.
Οι πυκνές παρεμβάσεις, το τελευταίο διάστημα, του εκλεγμένου προέδρου του Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, μοιάζουν να στέλνουν ένα μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ορίζοντας ένα νέο κανόνα που επιτάσσει πως στο «παιχνίδι» επιρροής, από εδώ και στο εξής, δεν υπάρχουν κανόνες.
Στις 20 Ιανουαρίου ο Λευκός Οίκος θα έχει νέο ένοικο που φροντίζει από τώρα να στείλει τα μηνύματά του.
Τα σχέδια του Ντόναλντ Τραμπ για τη Γροιλανδία, τον Καναδά, τον Κόλπο του Μεξικού και την διώρυγα Παναμά βάζουν «φωτιά» στη γεωπολιτική σκακιέρα και μένει να αποδειχθεί αν πρόκειται για μια μορφή πίεσης ή και κάτι άλλο.
Η αμήχανη στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η πρόσφατη μάλιστα απειλή του, να χρησιμοποιήσει στρατιωτική βία για να προσαρτήσει τη Γροιλανδία, σήμανε συναγερμό στην Ευρώπη αλλά σε πρώτη φάση αντιμετωπίστηκε με μια άτολμη απάντηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Κομισιόν απέφυγε να επιπλήξει τον επόμενο ένοικο του Λευκού Οίκου που απειλεί ανοιχτά την εδαφική ακεραιότητα της Δανίας, μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά την άρνηση του να αποκλείσει το ενδεχόμενο χρήσης στρατιωτικής δύναμης για να πάρει τον έλεγχο της Γροιλανδίας.
Αντ’ αυτού, η Επιτροπή προσπέρασε τη διαμάχη επικαλούμενη γενικές αρχές και αποφεύγοντας οποιαδήποτε λόγια καταδίκης. «Για εμάς, είναι σαφές ότι η κυριαρχία των κρατών πρέπει να γίνεται σεβαστή. Αυτή είναι η δημοκρατική μας αξία», δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής την Τετάρτη. «Ανυπομονούμε να εργαστούμε για μια ισχυρή διατλαντική ατζέντα και για κοινούς στόχους και θέματα βασικού στρατηγικού ενδιαφέροντος», πρόσθεσε.
Μια πρώτη ουσιαστική απάντηση
Με την Ευρώπη «μουδιασμένη» από τον σαρωτικό Τραμπ το μπλοκ χωρών αναμένεται να αναλάβει δράση μετά την ορκωμοσία του ρεπουμπλικανού προέδρου. Όπως μεταδίδει το Politico προετοιμάζεται ταξίδι των υπουργών Εξωτερικών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας στην Ουάσινγκτον. Η ιστοσελίδα επικαλείται πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες η ιδέα είναι να στείλει η Ε.Ε. το μήνυμα ότι η Ευρώπη είναι ενωμένη, έχει διάθεση να συνεργαστεί με την κυβέρνηση Τραμπ, αλλά έχει και κόκκινες γραμμές όπως στο θέμα των δασμών και τις απειλές για προσάρτηση της Γροιλανδίας.
Η Γροιλανδία, σε αντίθεση με τη Δανία, δεν αποτελεί μέρος του μπλοκ των «27» χωρών, αλλά απολαμβάνει ένα ειδικό καθεστώς ως υπερπόντιο έδαφος, το οποίο περιλαμβάνει πρόσβαση σε κονδύλια της ΕΕ και ελευθερία μετακίνησης για τους κατοίκους της, οι οποίοι θεωρούνται πολίτες της Ένωσης.
Η Επιτροπή επιβεβαίωσε την Τετάρτη ότι το μεγάλο σε έκταση νησί, το οποίο καλύπτει 2,16 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, θα επωφεληθεί από τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας που προβλέπουν οι συνθήκες της ΕΕ. Σύμφωνα με το άρθρο 42.7, όλα τα μέλη έχουν «υποχρέωση βοήθειας και συνδρομής» εάν ένα άλλο κράτος μέλος πέσει «θύμα ένοπλης επίθεσης στο έδαφός του».
Βερολίνο και Παρίσι ανέβασαν τους τόνους
«Τα σύνορα δεν επιτρέπεται να μετακινούνται διά της βίας. Αυτό ισχύει για κάθε χώρα είτε βρίσκεται στα ανατολικά είτε στα δυτικά μας και αποτελεί θεμέλιο της ειρηνευτικής μας τάξης» δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος στην πρώτη του επίσημη παρέμβαση για το ζήτημα.
Ο Όλαφ Σολτς ανέφερε ακόμη ότι είχε ήδη συνομιλίες για το θέμα με Ευρωπαίους εταίρους και με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ΕΕ Αντόνιο Κόστα, κατά τις οποίες, όπως είπε, «κατέστη σαφής μια κάποια έλλειψη κατανόησης σε ό,τι αφορά κάποιες δηλώσεις προερχόμενες από τις ΗΠΑ».
Σε διαφορετικό ύφος και σε υψηλότερους τόνους ήρθε η τοποθέτηση του Παρισιού με τον υπουργό Εξωτερικών να υπογραμμίζει ότι η Ε.Ε. δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να επιτεθεί στα κυρίαρχα σύνορά της.
Ο Ζαν Νοέλ Μπαρό δήλωσε «προφανώς δεν τίθεται θέμα να αφήσει η Ε.Ε. άλλα έθνη στον κόσμο, όποια κι αν είναι αυτά, (…)να επιτεθούν στα κυρίαρχα σύνορά της» για να συμπληρώσει «είμαστε μια ισχυρή ήπειρος, πρέπει να ενισχυθούμε περαιτέρω».
Εκτίμησε «ότι οι ΗΠΑ δεν θα εισβάλουν στη Γροιλανδία» αλλά ταυτόχρονα διαπίστωσε ότι «έχουμε εισέλθει σε μια χρονική περίοδο όπου επικρατεί ο ισχυρότερος».
Η Κοπεγχάγη «ανοιχτή στον διάλογο» με τις ΗΠΑ
Η επιθετική ρητορική Τραμπ όμως δείχνει να αποδίδει καρπούς σε ένα βαθμό με τη Δανία να εμφανίζεται «ανοιχτή στον διάλογο» και έτοιμη να «συνεργαστεί» με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το Βασίλειο της Δανίας, που περιλαμβάνει την ηπειρωτική Δανία, τη Γροιλανδία και τα νησιά Φερόες, είναι «ανοιχτό σε διάλογο με τους Αμερικανούς για τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να συνεργαστούμε, ίσως ακόμη πιο στενά από ό,τι κάνουμε ήδη», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Λαρς Λόκε Ράσμουσεν, χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.
Ο επικεφαλής της δανέζικης διπλωματίας σημείωσε, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ότι το λιώσιμο των πάγων και η διάνοιξη νέων θαλασσίων οδών στην Αρκτική οδηγούν σε μια «αυξανόμενη αντιπαλότητα μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων» στην περιοχή, με την παρουσία ταυτόχρονα της Κίνας και της Ρωσίας.
«Είναι απόλυτα θεμιτό οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ — και ως εκ τούτου και το Βασίλειο της Δανίας — να έχουν επίγνωση αυτού», πρόσθεσε.
Ο κόσμος μπαίνει σε μια νέα φάση
Με τον Ντόναλντ Τραμπ να ταράζει τα νερά πριν ακόμα αναλάβει καθήκοντα ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση του Γιώργου Πρεβελάκη, ομότιμου καθηγητή Γεωπολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης.
Ο κ. Πρεβελάκης επιχείρησε (Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8) να διαβάσει τις εξελίξεις σημειώνοντας: «Νομίζω στέλνει ένα σήμα για μια καινούργια οργάνωση του κόσμου που θα έλεγα ότι ακολουθεί την παλιά παράδοση των Ηνωμένων Πολιτειών, ότι η Αμερική είναι δική τους σφαίρα επιρροής, δηλαδή απέναντι σε μια λογική παγκοσμιοποίησης που κυριαρχούσε τις περασμένες δεκαετίες, ότι η Αμερική είναι ο ηγεμών όλου του κόσμου. Νομίζω ότι εδώ πάμε λίγο στη λογική του δόγματος Μονρόε. Το δόγμα Μονρόε ήταν η διακήρυξη ότι οι Ευρωπαίοι δεν έχουν δικαίωμα να παρεμβαίνουν στα αμερικανικά θέματα. Τότε ήταν, ας πούμε τρόπον τινά, μια αμυντική στάση και κατά συνέπεια ότι η Αμερική είναι δική τους. Νομίζω ότι αυτό λέει».
Και συμπλήρωσε: «Νομίζω ότι η λογική του Τραμπ είναι να στραφεί περισσότερο προς την Αμερική και λιγότερο προς τον κόσμο. Δηλαδή έχουμε μπει σε μια εποχή μετά από την παγκοσμιοποίηση, δηλαδή την ενοποίηση του κόσμου. Τώρα έχουμε μπει σε μια περίοδο κατά την οποία κλεινόμαστε σε περιφερειακά σύνολα και ο καθένας κοιτάζει την περιοχή του (…)».
Ο καθηγητής υποστήριξε πως οι παγκόσμιες ισορροπίες ενδιαφέρουν τις ΗΠΑ διέκρινε «μία τάση προς την περιφερειοποίηση, δηλαδή τη δημιουργία μιας περιφέρειας στην οποία να αισθάνεται πιο εστιασμένη, πιο ασφαλής, λιγότερο μπλεγμένη σε παγκόσμιες περιπέτειες, οι οποίες σύμφωνα με την ανάλυση των Ρεπουμπλικάνων, έφθειραν την Αμερική».
Πηγή: in.gr
